Trouwen in een kerk: is een kerkelijk huwelijk iets voor jullie?
Is de zegen van God verbonden met jullie bruiloft? Als dat het geval is, dan kies je naast de verplichte wettelijke ceremonie voor een kerkelijke inzegening van jullie huwelijk. Met praktische tips kun je van jullie grote dag een onvergetelijk sprookje maken.
Voor stellen die ervoor kiezen om hun huwelijk kerkelijk in te laten zegenen, is dit het absolute hoogtepunt van hun grote dag. Hun huwelijk draait niet alleen om de liefde voor elkaar, maar ook om de liefde voor God en Zijn zegen. Een bruiloft vergt sowieso de nodige planning, maar wanneer er ook een kerkelijke ceremonie bij komt kijken, zijn er enkele zaken die anders verlopen of extra aandacht vereisen.
Wat past bij jullie kerkelijk huwelijk?
Eva van de Kraats-Zijderveld is een weddingplanner die vaak betrokken is bij het organiseren van kerkelijke huwelijken. Volgens haar begint een kerkelijk huwelijk allereerst met de vraag: “Wat past bij ons?”. “Het is erg belangrijk dat stellen zichzelf afvragen wat zij belangrijk vinden aan trouwen in de kerk, in plaats van te focussen op wat anderen belangrijk vinden. Ik verdeel de stellen die in de kerk willen trouwen in drie categorieën: stellen die weinig affiniteit hebben met het geloof maar toch Gods zegen willen ontvangen, stellen waarbij een van de partners christelijk is en regelmatig naar de kerk gaat, en stellen die een sterke geloofsband hebben. Aangezien elke geloofsgemeenschap zijn eigen gebruiken heeft, probeer ik als neutrale bemiddelaar te kijken naar hun wensen en eisen. Hoe kunnen ze hun eigen geloof integreren in de dag en wat is hun relatie met God? Wat vinden ze prettig en wat is voor hen belangrijk aan trouwen in de kerk? Hieruit creëer ik een mooie mix.”
Premarriage cursus
Voorafgaand aan het kerkelijke huwelijk wordt vaak aangeraden om een premarriage cursus te volgen. Dit kan bestaan uit een aantal gesprekken of een cursus die door de kerk wordt aangeboden, om het verloofde stel handvatten te geven voor een sterker huwelijk. Het doel van deze cursus is dat koppels een beter inzicht krijgen in hun verwachtingen en doelen, zowel individueel als gezamenlijk. Eva raadt ook aan om deze cursus te volgen als volgende stap. “Het is een solide basis voor elk huwelijk. Het biedt de mogelijkheid om vragen te bespreken zoals: hoe denken jullie dat jullie week eruitziet wanneer jullie getrouwd zijn? Als je kerkelijk trouwt, wil je God betrekken bij jullie huwelijk. In feite bevestig je in de kerk dat jullie jullie liefde willen uiten en hieraan willen vasthouden, maar jullie beseffen ook dat het leven uitdagingen met zich meebrengt en dat jullie dit met God willen aangaan.”
Duidelijk overleg met de contactpersoon
De kerk kent talloze gebruiken en rituelen, waardoor elke kerkelijke bruiloft uniek is. Elke geloofsgemeenschap of stroming heeft zijn eigen set regels, waarbij sommige strenger zijn dan andere. Het is belangrijk om vooraf na te denken over hoe zowel de kerk als het bruidspaar gekleed zal zijn, en om dit te bespreken met de contactpersoon en de weddingplanner. “Hoe de grote dag wordt ingevuld en aangekleed, hangt af van het stel en de locatie waar ze trouwen,” zegt Eva. “Ik denk graag met hen mee over wat goed bij hen past en wat ze prettig vinden. De kerk is een plek van respect en eer, en het is begrijpelijk dat men niet voor overdadige decoraties kiest. De kleur waarin je trouwt, of je een hoofddeksel, sluier of geen van beide draagt, zijn gebruiken en regels die verbonden zijn aan de geloofsgemeenschap waarin je trouwt. Bij het plannen van de bruiloft houden we hier graag rekening mee.”
Persoonlijke accenten steeds populairder
De liturgie is een boekwerkje waarin het verloop van de kerkdienst staat beschreven. Over het algemeen begint de dienst met samenzang, gevolgd door een gebed en een overdenking of kort woord. Soms wordt er ook een luisterlied gespeeld, waarna de geloften worden uitgesproken. Vervolgens wordt het huwelijk ingezegend en ontvangt het bruidspaar een huwelijksbijbel. Daarna kan er nog een lied of collecte volgen. De dienst eindigt met een zegen voor het paar en de aanwezigen. Volgens Eva is dit ook een uitgelezen moment om jullie persoonlijkheden te laten spreken. “Vermeld in de liturgie waarom jullie voor een bepaalde psalm hebben gekozen. Ik herinner me een vriendin van mij die tijdens haar bruiloft de favoriete psalm van haar opa koos. Op die manier geef je nog meer betekenis aan de dienst.”
Eva merkt op dat persoonlijke accenten steeds vaker terugkomen in kerkelijke huwelijken. “Een kerkdienst wordt vaak gezien als een verplichting, een formeel gebeuren. Mensen kijken meer uit naar het taartmoment dat daarop volgt. Dat is erg jammer, want je kunt er zoveel persoonlijkheid in leggen. Het is een uitdaging waar ik samen met stellen graag aan werk. Geloof is iets persoonlijks en trouwen is dat ook. Waarom zou je dat niet laten terugkomen? Ik herinner me bijvoorbeeld een bruiloft in het Lutherse Schuilkerkje in Gorinchem, waar de kerkbanken pastelroze waren en de hele bruiloft leuk was aangekleed. Het kan dus zeker!”
De keuze voor een kerkelijk huwelijk
Nu is eindelijk jullie grote dag aangebroken! Zelfs op dat moment zijn er nog enkele gebruiken van toepassing. Traditioneel gezien komt de bruid aan de linkerarm van haar vader de kerk binnen. Ze houdt haar bruidsboeket in haar rechterhand, maar na de ceremonie verplaatst ze dit naar haar linkerhand. De gasten van de bruid zitten aan de linkerkant van de kerk, terwijl de gasten van de bruidegom aan de rechterkant plaatsnemen. Katholieke bruidsparen ontvangen na de ceremonie een trouwkaars, terwijl protestantse stellen een bijbel krijgen met daarin een persoonlijke trouwtekst van de dominee.
Waarom je zou moeten kiezen voor een kerkelijke inzegening? Eva is hier duidelijk over. “Het draait vooral om dat kwetsbare aspect: we doen dit met zijn drieën. We leggen ons leven in de handen van God en vieren dit samen. Zelf ben ik christen en getrouwd, en ik merk dat trouwen in de kerk mijn relatie verdiept en ook belangrijk is voor mijn geloofsopbouw. Wanneer mijn eigen relatie moeilijkheden ondervindt, weet ik dat ik mijn vragen in rust bij God kan neerleggen, maar dat mijn man dat ook zal doen. Tegelijkertijd is het ook een uitdaging: wanneer je in de kerk trouw belooft, ga je een verbintenis aan, niet alleen met je partner maar ook met God.”
Praktische planningtips
- Begin minstens een jaar van tevoren met het zoeken naar jullie droomkerk. Dit heeft onder andere te maken met de voorbereidingen: de voorganger, dominee of predikant kan jullie vragen om een premarriage cursus te volgen. Dit kan bestaan uit een aantal gesprekken of een complete cursus waarin jullie onder andere meer inzicht krijgen in jullie verwachtingen van het huwelijk.
- Leg de datum van jullie kerkelijke huwelijk minstens negen maanden van tevoren vast. De kerk of parochie moet zich ook voorbereiden. Plan de wettelijke huwelijksvoltrekking ook op tijd, deze vindt altijd plaats vóór de kerkelijke inzegening (en traditioneel gezien op dezelfde dag).
- Ga zo vroeg mogelijk in het proces in gesprek met jullie contactpersoon van de kerk of parochie om te bespreken in hoeverre jullie de grote dag zelf kunnen invullen. Denk hierbij aan decoratie, de liturgie en ook aan jouw bruidskleding.
- De praktische zaken, zoals de liturgie en eventuele benodigde documenten, moeten ongeveer drie maanden – maar liever nog eerder – voor jullie grote dag worden besproken. Niet alleen de inhoud moet worden besproken, maar er moeten ook boekjes worden ontworpen en gedrukt. Bij een katholiek huwelijk is het belangrijk dat je het vormsel en de communie hebt ontvangen, terwijl andere geloofsgemeenschappen weer andere gebruiken hebben. Zorg ervoor dat je de benodigde documenten tijdig verzamelt.
Real Life Wedding
Henrike (23) & Rob (25)
Henrike: “Bijna vijf jaar geleden leerden we elkaar kennen, dat was tijdens een soosavond van de kerk. We raakten aan de praat en het klikte gewoon. De kerk speelde altijd al een grote rol in mijn leven, ik heb altijd al een christelijke man willen trouwen. Waarom? Je hebt bepaalde normen en waarden die je deelt: dat maakt het zo veel makkelijk om je leven samen op te bouwen.”
Rob: “Dat betekent ook dat je als man en vrouw samen één bent als je getrouwd bent. We hadden vier jaar een relatie toen ik Henrike ten huwelijk vroeg. We hadden plannen om naar Zuid-Afrika te gaan, waar Henrike is opgegroeid, en wilde dit avontuur aangaan als man en vrouw en met de zegen van God.”
Henrike: “Op het moment dat we trouwden waren we niet aangesloten bij een kerk. We zijn opgevoed vanuit GKV (Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt, red.), maar hebben ons verdiept in verschillende manieren van ‘kerk-zijn’. Onze kerkdienst was op locatie gehouden en mijn vader leidde de dienst. Dit deden we niet vanuit een bepaalde kerkstroming. Wij geloven dat het geloof niet per se vast zit aan een specifieke kerk, zolang het woord van God en de liefde centraal staat.”
Rob: “Het was voor ons van groot belang om God’s zegen te vragen over ons huwelijk. Ondanks dat we niet aangesloten waren bij een kerk was dit voor ons onmisbaar. De ruimte hebben we zelf aangekleed en de liederen kozen we zelf. Henrikes vader heeft op basis van onze trouwtekst, Jesaja 43:3, zijn preek gemaakt.”
Henrike: “Onze trouwdag was prachtig: het was een zonnige, lichte dag en de locatie zit vlakbij een bos. Er waren zo veel mooie hoogtepunten, de eerste keer dat we elkaar zagen en de openingsdans: dat vond ik heel speciaal.”
Rob: “Iedereen zegt: je bruiloft is als een achtbaan: het is zo voorbij en dan wil je weer. Maar dat kan helaas niet. Het was bijzonder om de dag met alleen onze vrienden en familie te delen en de zegen van God te vragen. We vonden het belangrijk om ons huwelijk zo te beginnen: het was echt heel speciaal en intiem.”
Gouden tip: “Regel een goede band voor muziek in de kerk. Het was voor ons sfeerbepalend en wij vonden het ook heel belangrijk om God te aanbidden en prijzen.”
Real life wedding over trouwen in de kerk?: Caroline en Matthieus trouwdag vol verrassingen
